Con vật trung gian gây bệnh và lưu truyền sốt xuất huyết là muỗi vằn có tên khoa học là Aedes aegypti.
Vòng tuần hoàn của bệnh sốt xuất huyết có thể hiểu như sau: người mang virus → muỗi vằn → những người xung quanh. Cụ thể là sau khi muỗi đốt người bị bệnh, virus từ máu người bệnh sẽ truyền sang tế bào muỗi và tồn tại được trong khoảng 12 ngày. Trong thời gian này, số lượng virus được nhân lên bên trong cơ thể muỗi, lây lan đến các tế bào thuộc nhiều bộ phận khác nhau cho đến khi lan đến tuyến nước bọt của muỗi. Khi đốt người khác, muỗi sẽ truyền virus sang cơ thể họ.
Khác với một số loài muỗi khác, muỗi vằn thường sống trong nhà, gần người, ví dụ như ở gần tủ quần áo, chăn màn. Theo các chuyên gia, thực tế muỗi vằn sinh sống ở những nơi mà nhiều người không hề ngờ tới như lọ hoa, xô chậu lau nhà, khay đựng bình nước nóng lạnh, khay nước nhỏ phía sau tủ lạnh, lốp xe, xoong nồi, chai nhựa, bát vỡ, mảnh sành, vỏ dừa đọng nước mưa…
Trong môi trường phát triển thuận lợi, chỉ sau khoảng 10 - 15 ngày, từ trứng muỗi vằn sẽ phát triển thành bọ gậy, lăng quăng, muỗi non và trở thành muỗi trưởng thành.
Muỗi cái sau khi nở từ trứng chỉ từ khoảng 5 – 8 ngày sau đã trở thành muỗi trưởng thành và có thể hút máu (chích) người và tìm nơi đẻ trứng trong các vật chứa nước. Sau từ 1 – 3 ngày, trứng sẽ nở thành bọ gậy, và từ bọ gậy để trở thành lăng quăng thì cần khoảng 5 – 8 ngày. Khoảng 2 – 3 ngày sau, lăng quăng sẽ thành muỗi non, và tiếp tục chu trình phát triển thành muỗi trưởng thành, đẻ trứng, trứng phát triển thành bọ gậy, lăng quăng, muỗi.
Do vậy bất cứ chỗ nào có đọng nước trong - trong vòng 1 tuần - thì nơi đó trở thành “tổ” của muỗi vằn gây sốt xuất huyết.
Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm lây lan nhanh, bệnh có thể có các biến chứng, gây chảy máu nặng, giảm huyết áp đột ngột (sốc) và tử vong, đặc biệt là ở bệnh nhi…
Hiện nay, bệnh chưa có thuốc chữa, việc điều trị chỉ nhằm giải quyết triệu chứng, giảm thiểu biến chứng…
Về thuốc chủng ngừa, thì vừa qua, Cơ quan quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã ra thông báo cấp phép sử dụng Dengvaxia trong việc chủng ngừa sốt xuất huyết từ ngày1/5/ 2019, nhưng việc sử dụng loại vaccine này phải đảm bảo những điều kiện nghiêm ngặt như
chỉ sử dụng với trẻ có độ tuổi từ 9 đến 16 tuổi từng nhiễm virus sốt xuất huyết và những người sinh sống trong vùng dịch bệnh đặc trưng.
Như vậy, hiện nay, ngoài các biện pháp phòng tránh muỗi đốt, chủng ngừa, thì khẩu hiệu “
Ở ĐÂU KHÔNG CÓ MUỖI, Ở ĐÓ KHÔNG CÓ BỆNH SỐT XUẤT HUYẾT” thông qua việc dọn dẹp, vệ sinh nhà cửa, môi trường xung quanh, nơi nước đọng... , vẫn mang ý nghĩa quan trọng trong việc phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết.
