Giải độc gan: Giả thiết và sự thật

Giải độc gan dưới góc nhìn y học

Giải độc gan hay làm sạch hoặc thải độc gan (liver detox, cleanse, flush) là thủ thuật hay chương trình được cho là loại bỏ độc tố trong cơ thể, giúp giảm cân hoặc cải thiện sức khỏe. Nếu muốn làm điều gì đó để tác động tích cực đối với sức khỏe bản thân thì được, còn nghĩ rằng để giải độc gan thì không thể làm gì nhiều cho cơ thể như mọi người nghĩ.

Gan của con người là một trong những cơ quan lớn nhất trong cơ thể bạn. Nó giúp loại bỏ chất thải và xử lý các chất dinh dưỡng và thuốc khác nhau. Hầu hết mọi người nghĩ rằng việc thanh lọc sẽ giúp gan của họ loại bỏ độc tố sau khi họ uống quá nhiều rượu hoặc ăn thực phẩm không lành mạnh. Thậm chí, có người còn tin rằng nó sẽ giúp điều trị bệnh gan.

Giống như hầu hết các loại thuốc giải độc, quá trình làm sạch gan có các bước cụ thể. Nó có thể yêu cầu nhịn ăn hoặc chỉ uống nước trái cây hoặc các chất lỏng khác trong vài ngày. Ngoài ra có thể cần phải ăn kiêng hạn chế hoặc uống thảo dược hoặc bổ sung chế độ ăn uống. Một số cơ sở cai nghiện cũng quảng cáo và giục mọi người mua nhiều loại sản phẩm kiểu này. Có những phương pháp điều trị y tế cho các bệnh về gan. Nhưng không cho thấy các chương trình giải độc hoặc chất bổ sung có thể khắc phục tổn thương gan.

Không có bất kỳ bằng chứng khoa học nào cho thấy chất tẩy rửa loại bỏ độc tố khỏi cơ thể bạn hoặc giúp bạn khỏe mạnh hơn.  Có thể cảm thấy tốt hơn khi áp dụng chế độ ăn kiêng giải độc đơn giản, như không ăn thực phẩm chế biến sẵn có nhiều đường và chất béo bất lợi. Ngoài ra, những thực phẩm này có lượng calo cao nhưng ít dinh dưỡng. Chế độ ăn kiêng giải độc cũng có thể loại bỏ các loại thực phẩm mà bạn có thể bị dị ứng hoặc nhạy cảm, chẳng hạn như sữa, gluten, trứng hoặc đậu phộng.

Giải độc gan: Những giả thiết và sự thật

Giải thiết 1: Làm sạch gan rất quan trọng để duy trì sức khỏe, đặc biệt hữu ích sau khi ăn uống quá độ ?.

Sự thật: Theo các bác sĩ ở ĐH Johns Hopkins, Mỹ, mặc dù các chất làm sạch gan được tuyên bố là thuốc chữa bách bệnh cho gan và cho tình trạng ăn uống quá độ, nhưng “thật không may, những sản phẩm này không được FDA quản lý, do đó không thống nhất và chưa được kiểm tra đầy đủ trong các thử nghiệm lâm sàng”.  Mặc dù một số thành phần phổ biến trong chất làm sạch gan đã được chứng minh là có kết quả tích cực như cây kế sữa đã được chứng minh là làm giảm viêm gan và chiết xuất nghệ đã được chứng minh là bảo vệ chống lại tổn thương gan nhưng đến nay vẫn chưa có đủ dữ liệu thử nghiệm lâm sàng ở người để khuyến nghị sử dụng thường xuyên các hợp chất tự nhiên này để phòng ngừa.

Đối với việc uống quá nhiều rượu luôn luôn là bất lợi khi nói đến sức khỏe của gan và việc thanh lọc cơ thể chưa được chứng minh là có thể loại bỏ những tổn thương do tiêu thụ thực phẩm, đồ uống quá mức.

Giải thiết 2: Làm sạch gan là một cách an toàn và lành mạnh để giảm cân ?

Sự thật: Nhiều sản phẩm giải độc gan được bán dưới dạng thuốc giảm cân. Tuy nhiên, không có dữ liệu lâm sàng nào chứng minh hiệu quả của những sản phẩm này. Trên thực tế, một số chất bổ sung chế độ ăn uống lại có thể gây hại cho gan bằng cách dẫn đến tổn thương gan nên cần thận trọng khi sử dụng.

Giải thiết 3: Mọi người không thể tự bảo vệ bản thân khỏi bệnh gan ?

Sự thật: Theo ĐH Johns Hopkins, trái ngược với lầm tưởng này, mọi người có thể thực hiện nhiều bước phòng ngừa để bảo vệ bản thân để không mắc phải bệnh gan. Các biện pháp sau đây được khuyến nghị:

·       Không uống rượu quá mức.

·       Tránh tăng cân bằng cách ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên để giảm nguy cơ phát triển bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.

·       Cẩn thận tham gia vào các hành vi có rủi ro cao cho gan như nguy cơ mắc bệnh viêm gan siêu vi, không tham gia vào các hành vi như sử dụng ma túy bất hợp pháp hoặc quan hệ tình dục không an toàn với nhiều bạn tình.

·       Nên nhân biết các yếu tố rủi ro bằng cách đi khám và kiểm tra sức khỏe định kỳ

·       Nếu có các yếu tố nguy cơ mắc viêm gan C cần tư vấn, sàng lọc, vì gần 50% bệnh nhân không biết họ bị nhiễm bệnh. Nhất là nhóm  được truyền máu trước năm 1992; sử dụng ma túy, người phải chạy thận nhân tạo; bệnh nhân nhiễm HIV; nhân viên y tế bị kim tiêm dính máu nhiễm viêm gan C; những người có tiền sử xăm mình không an toàn ….

Giải thiết  4: Làm sạch gan có thể khắc phục tổn thương gan hiện có ?.

Sự thật: Theo ĐH Johns Hopkins làm sạch gan chưa được chứng minh là có thể điều trị tổn thương gan hiện có, nhưng có nhiều hình thức điều trị khác dành cho những người bị ảnh hưởng.  Ví dụ, chủng ngừa viêm gan A và B nếu bạn chưa được miễn dịch hoặc mắc bất kỳ bệnh gan tiềm ẩn nào khác. Thuốc uống hiệu quả cao cho bệnh nhân bị nhiễm viêm gan B mãn tính cũng có sẵn. Đối với viêm gan C đã có sẵn thuốc uống hiệu quả cao, dung nạp tố. Phương pháp điều trị hiệu quả nhất đối với bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu là giảm cân, phương pháp này đã được chứng minh là làm giảm lượng chất béo trong gan và tình trạng viêm do chất béo gây ra.

Giải thiết 5: Béo phì không làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan ?.

Sự thật: Béo phì làm tăng đáng kể nguy cơ bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu. Như đã đề cập trong giả thiết  4 , chất béo trong gan có thể gây viêm nhiễm, có thể dẫn đến sự phát triển của xơ hóa và xơ gan. “Do dịch bệnh béo phì đang gia tăng, tỷ lệ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu cũng tăng theo và dự kiến sẽ vượt qua viêm gan C để trở thành chỉ định hàng đầu cho ghép gan trong 30 năm tới”, Tinsay Woreta, bác sĩ chuyên khoa gan ở ĐH Johns Hopkins cho hay.