Hiện tượng khô, ngứa da sau tắm mùa đông và giải pháp khắc phục

1. Mắc chứng ngứa mùa đông

Ngứa mùa đông (Xerosis) xảy ra khi điều kiện môi trường khiến da tiết ít bã nhờn hơn. Các tuyến bã nhờn tạo thành hàng rào bảo vệ giữ ẩm cho da. Nếu bị bệnh xerosis, làn da thường  khô, ngứa, dễ bong tróc, đỏ. Xerosis cũng có thể gây ra các vết nứt da đau đớn ở tay và chân. Bệnh lý da này thường gặp ở vùng khí hậu lạnh, khô, ảnh hưởng đến mọi người nhưng tập trung ở nhóm người cao tuổi.

Nguyên nhân gồm không khí khô, nóng trong nhà có thể làm mất đi lớp bã nhờn; do tiếp xúc với nắng và gió; do sử dụng thuốc trị mụn; tắm vòi sen hoặc tắm nước nóng quá lâu. Xerosis thường chỉ xảy ra vào mùa đông, nhưng đối với một số người, nó có thể xảy ra quanh năm. Nếu mãn tính được gọi là bệnh chàm da.

Giải pháp: Thường không cần điều trị, tự chăm sóc da tại nhà. Có thể thử các phương pháp điều trị không kê đơn (OTC), chẳng hạn như kem corticosteroid, kem dưỡng da calamine hoặc kem có tinh dầu bạc hà để giúp giảm bớt các triệu chứng.

2. Mắc bệnh đa hồng cầu

Bệnh đa hồng cầu (PV) là một bệnh tủy xương mãn tính, khiến cơ thể tạo ra quá nhiều tế bào hồng cầu. Những người mắc bệnh PV có máu đặc hơn và có nguy cơ đông máu cao, dễ bị ngứa da, đặc biệt là sau khi tắm nước nóng hoặc tắm vòi sen. Lý do, cơ thể giải phóng nhiều tế bào miễn dịch tạo ra chất histamine, tăng phản ứng dị ứng.

Những người bị PV còn có các triệu chứng khác, như nhức đầu, chóng mặt, thay đổi trực quan, chảy máu, gan và lá lách to, da “hồng hào” hay đỏ bừng. Chẩn đoán PV bắt đầu bằng xét nghiệm máu đơn giản gọi là mức hematocrit cho biết tỷ lệ hồng cầu trong máu.

Giải pháp: PV không có cách chữa nhưng có thể được kiểm soát được triệu chứng. Mục tiêu chính của điều trị là giảm nguy cơ đông máu. Bao gồm lấy máu và dùng aspirin liều thấp... Nên tránh các tác nhân như tắm nước nóng lâu hoặc môi trường nóng, có thể làm giảm ngứa nhẹ ở những người mắc bệnh PV. Ngứa dữ dội không thuyên giảm cần phải điều trị bằng thuốc theo khuyến cáo của bác sĩ.

3. U lymphô Hodgkin

U lymphô Hodgkin là một loại ung thư hạch bạch huyết. Nó làm cho các hạch bạch huyết ở cổ, nách, háng hoặc ngực phát triển. Ngứa có thể là một trong những triệu chứng chính của bệnh lý này. Hệ thống miễn dịch tạo ra các tế bào gọi là cytokine để chống lại ung thư. Khi những tế bào này xâm nhập vào các dây thần kinh trên da, nó gây ngứa. Một số hoạt động nhất định, như uống rượu và tắm, có thể gây ra các cơn ngứa. Một số loại thuốc dùng để điều trị U lymphô Hodgkin cũng  có thể gây ngứa như một tác dụng phụ.

Các triệu chứng khác có ho, đổ mồ hôi đêm, sốt, mệt mỏi dai dẳng, hụt hơi, giảm cân không rõ nguyên nhân…. Chẩn đoán U lymphô Hodgkin bao gồm việc lấy mẫu mô từ hạch để sinh thiết .

Giải pháp : U lymphô Hodgkin thường được điều trị bằng sự kết hợp giữa hóa trị, xạ trị và điều trị tế bào gốc.

4. Mề đay cholinergic

Mề đay cholinergic là một loại mề đay nổi do nhiệt độ cơ thể tăng lên.  Tắm nước nóng, tập thể dục, ăn nhiều gia vị và đắp quá nhiều chăn vào ban đêm đều có thể làm tăng nhiệt độ cơ thể. Cảm xúc mạnh cũng có thể gây phát ban ở những người bị nổi mề đay do cholinergic. Tổ ong trong bệnh mày đay do cholinergic nhỏ hơn vết muỗi đốt. Mặc dù mỗi tổ chỉ có kích thước bằng đầu ghim nhưng chúng có thể nhóm lại với nhau tạo thành một tổ lớn. Những người bị nổi mề đay do cholinergic đôi khi có triệu chứng hen suyễn và huyết áp thấp.

Giải pháp: Mề đay do cholinergic thường  được điều trị bằng một số loại thuốc kháng histamine đường uống không gây buồn ngủ như Allegra, Clarinex, Claritin …

5. Nổ mề đay do nước

Mề đay Aquagenic (AU) hay nổi mề đay do nước là một tình trạng hiếm gặp, với các biểu hiện như phát ban đỏ, ngứa sau khi tiếp xúc với nước. Đây là một loại nổi mề đay hiếm gặp. Tình trạng này xảy ra khi da tiếp xúc với nước. Những người bị AU sẽ nổi mề đay trong vòng vài phút sau khi nước chạm vào da.

Nguyên nhân gây nổi mày đay nước đến nay y học vẫn chưa hiểu biết rõ. Một số nhà nghiên cứu cho rằng nước phản ứng với bã nhờn trên da để tạo thành chất gây ra phản ứng dị ứng. AU được chẩn đoán bằng cách nhỏ một giọt nước ở nhiệt độ phòng lên da của một người. Nếu phát ban hình thành trong vòng vài phút, người đó có AU.

Giải pháp: AU thường được kiểm soát bằng thuốc kháng histamine không gây buồn ngủ. Các lựa chọn điều trị khác bao gồm: Kem hoặc thuốc mỡ khác giúp “chống thấm nước” cho da; liệu pháp tia cực tím (quang trị liệu); Xolair (omalizumab)…

6.Ngứa vô căn do nước

Ngứa vô căn do nước (IAP) là một tình trạng hiếm gặp khiến da của một người bị ngứa sau khi bị dính nước. Tuy nhiên, không giống như AU, ngứa do IAP không đi kèm với phát ban. IAP có thể xảy ra do hệ thần kinh được kích hoạt khi các dây thần kinh trên da giải phóng hóa chất sau khi chúng tiếp xúc với nước.

Giải pháp: Nếu bị IAP, việc tìm ra những cách phù hợp để quản lý tình trạng này  như dùng thuốc Corticosteroid, thuốc kháng histamine, kem bôi capsaicin, thuốc chẹn beta, bổ sung B-alanine (một loại axit amin)..

7. Các phương pháp điều trị tại nhà

Mỗi nguyên nhân gây ngứa sau khi tắm đều có cách điều trị riêng, nhưng dưới đây là một số mẹo chung để kiểm soát các nguyên nhân gây ngứa da.

Tự chăm sóc da khi tắm:

• Tắm trong thời gian ngắn bằng nước ấm, không nóng.
• Thêm baking soda, bột yến mạch (bên trong túi vải hoặc túi lưới) hoặc dầu tắm vào nước tắm.
• Kỳ cọ da nhẹ nhàng bằng vải mềm.
• Nhẹ nhàng lau khô người sau khi tắm và thoa ngay kem dưỡng ẩm không mùi.

• Thoa lại kem dưỡng ẩm thường xuyên.
• Tránh các sản phẩm như bột, xà phòng hoặc sản phẩm chăm sóc sau cạo râu có mùi thơm hoặc chứa cồn.
• Mặc quần áo vừa vặn và được làm bằng vải không gây kích ứng da.
• Uống nhiều nước và nghỉ ngơi đầy đủ.
• Thoa kem chống nắng ngay cả trong những ngày nhiều mây.
• Làm ẩm không khí trong nhà nếu nó có xu hướng khô.
• Ưu tiên sử dụng thực phẩm giàu vitamin C, E, collagen như trái cây tươi và rau xanh giúp da sáng, săn chắc hơn.