Sau phẫu thuật nên ăn gì để người bệnh mau lại sức?

I. Nguyên tắc chung về dinh dưỡng sau phẫu thuật

Sau phẫu thuật, ưu tiên tập trung vào việc chữa lành và phục hồi vết thương. Ăn uống đầy đủ và đầy đủ có thể giúp lấy lại sức và hồi phục nhanh hơn. Ngược lại nếu ăn uống kém, không đủ (hoặc ăn sai thực phẩm) có thể dẫn đến suy dinh dưỡng, vết thương lâu lành và tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ và/hoặc chuyên gia dinh dưỡng về chế độ ăn uống sau phẫu thuật, vì yêu cầu dinh dưỡng của mỗi cá nhân khác nhau tùy vào độ tuổi, giới tính, chiều cao và cân nặng, bất kỳ tình trạng bệnh lý nào trước đó và loại phẫu thuật vừa trải qua.

Dinh dưỡng sau phẫu thuật thường được chia thành ba giai đoạn: Giai đoạn đầu tức 1 - 2 ngày mổ, cơ thể mệt mỏi, chán ăn, ăn không ngon miệng nên bù nước và chất điện giải để nhằm cung cấp đủ calo nuôi dưỡng cơ thể. Giai đoạn hai hay giai đoạn giữa, sau 3 - 5 ngày mổ, người bệnh đã có thể trung tiện do nhu động ruột dần hoạt động trở lại. Ba là giai đoạn hồi phục, tức thời gian mổ đã liền miệng, kali, máu dần trở lại bình thường. Theo nguyên tắc chung, cơ thể sẽ cần nhiều calo, protein, chất lỏng, vitamin và khoáng chất hơn trong quá trình phục hồi.

Ba giai đoạn trên do sức khỏe khác nhau nên ăn uống cũng khác nhau nhưng về cơ bản cần có một chế độ dinh dưỡng đầy đủ calo và protein bằng cách. Ăn nhiều đạm, vừa đủ chất béo và tăng cường vitamin và khoáng chất. Cùng với thực phẩm cần tăng cường thì cũng nên kiêng cữ cho hợp lý, kể cả ăn uống lẫn sinh hoạt, lối sống.

II. Thực phẩm có thể có lợi sau phẫu thuật để giúp phục hồi và chữa lành.

1. Thực phẩm giàu protein

Điều quan trọng là phải ăn đủ lượng protein sau phẫu thuật vì cơ thể bạn cần nhiều protein hơn để chữa lành vết thương. Protein cũng giúp xây dựng cơ bắp và cải thiện hệ thống miễn dịch. Ví dụ về các nguồn protein bao gồm: Thịt nạc, thịt gia cầm bỏ da, cá; trứng; đậu nành và các sản phẩm từ đậu nành; sữa và các sản phẩm từ sữa; đậu và đậu lăng… 

2. Ngũ cốc nguyên hạt

Carbohydrate là nguồn năng lượng chính cho cơ thể. Thay vì carbohydrate tinh chế, hãy chọn ngũ cốc nguyên hạt vì chúng giàu chất xơ, giúp ngăn ngừa táo bón và còn cung cấp các chất dinh dưỡng quan trọng hỗ trợ quá trình lành vết thương sau phẫu thuật. Ví dụ về ngũ cốc nguyên hạt bao gồm: Cháo bột yến mạch; ngũ cốc; bánh mì nguyên cám/làm từ lúa mì nguyên hạt; gạo lức… 

3. Trái cây

Ngoài chất xơ, trái cây còn chứa các chất dinh dưỡng quan trọng như vitamin C để tái tạo collagen và các mô mềm cũng như giúp phục hồi vết thương. Ăn nhiều trái cây có màu cam, đỏ và xanh. Thực phẩm giàu vitamin C bao gồm: cam; quả kiwi; đu đủ; ổi; các loại quả mọng (ví dụ dâu tây, quả việt quất)..

4. Rau xanh các loại

Thực phẩm rau củ sau phẫu thuật, Giàu vitamin và khoáng chất, rau cũng là nguồn cung cấp chất xơ thiết yếu, cần thiết để ngăn ngừa táo bón. Ví dụ về các loại rau có nhiều chất xơ bao gồm: Các loại rau lá xanh; cà rốt; bông cải xanh; ớt chuông… 

5. Chất béo lành mạnh

Giống như carbohydrate, chất béo là một nguồn năng lượng tốt khác. Nên tiêu thụ đủ lượng chất béo lành mạnh sau khi phẫu thuật. Các lựa chọn lành mạnh hơn (có ít chất béo bão hòa hơn và nhiều chất béo không bão hòa hơn) bao gồm: Dầu ô liu; dầu canola; dầu đậu phộng; dầu hướng dương; dầu mè 

6. Thực phẩm giàu chất sắt

Sắt là thành phần chính của huyết sắc tố, một loại protein trong hồng cầu mang oxy từ phổi đến tất cả các bộ phận của cơ thể. Không đủ chất sắt có thể dẫn đến mệt mỏi hoặc suy nhược. Cân nhắc bổ sung thực phẩm giàu chất sắt vào chế độ ăn uống sau phẫu thuật để bổ sung hồng cầu. Ví dụ về thực phẩm giàu chất sắt bao gồm: Thịt (đặc biệt là thịt bò); thịt nội tạng;  gia cầm; hải sản; ngũ cốc ăn sáng tăng cường; các loại hạt; rau chân vịt 

7. Thực phẩm giàu canxi

Canxi rất quan trọng cho xương và răng chắc khỏe. Ngoài ra, nó còn đóng vai trò quan trọng trong quá trình đông máu, giúp co cơ, điều hòa nhịp tim và chức năng thần kinh bình thường.

Sữa là một trong những nguồn canxi phổ biến nhất. Các nguồn canxi tốt khác bao gồm: các sản phẩm từ sữa; cá đóng hộp (ví dụ: cá mòi có xương); Các sản phẩm tăng cường canxi (ví dụ: ngũ cốc, nước cam); các loại rau lá xanh. 

8. Nước

Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, điều quan trọng là phải giữ đủ nước sau phẫu thuật, vì cơ thể bạn sẽ cần nhiều chất lỏng hơn trong quá trình lành vết thương. Mất nước có thể khiến da bạn dễ bị tổn thương hơn. Cân nhắc việc uống nhiều hơn: Rất đa dạng như nước, sữa, đồ uống đậu nành tăng cường, canh, nước ép trái cây/rau củ 

Ngược lại, một số thực phẩm bạn nên tránh sau khi phẫu thuật như thực phẩm nhiều đường, rượu bia, thực phẩm chế biến quá kỹ, tránh xa thuốc lá kể cả hút thuốc thụ động tức là hít phải khỏi người hút phả ra.