Bệnh thấp tim ai dễ mắc, phòng tránh, chữa trị thế nào ?

   Bệnh thấp tim là gì?
   Bệnh thấp tim hay thấp khớp cấp (ARF) là bệnh viêm lan tỏa của tổ chức liên kết khớp, nhưng cũng có thể ở các cơ quan khác như da, tổ chức dưới da, tim và thần kinh trung ương, bệnh có diễn biến cấp, bán cấp hay tái phát. Đây là bệnh nhiễm trùng do liên cầu khuẩn nhóm A (GAS) gây ra.

   Nhiễm trùng rất đa dạng như viêm họng liên cầu khuẩn hoặc sốt ban đỏ, kích hoạt phản ứng miễn dịch, thậm chí viêm cả ở tim. Nếu không được điều trị, có thể dẫn đến tổn thương van tim vĩnh viễn và gây suy giảm sức khỏe nghiêm trọng.
 
   Nguyên nhân là do viêm van thiệt hại có thể ngay lập tức hoặc tiến triển theo thời gian do nhiễm trùng liên cầu khuẩn lặp đi lặp lại dẫn đến sẹo và hẹp van tim. Bệnh có thể ảnh hưởng đến van tim hai lá và van động mạch chủ, nhóm van này kiểm soát lưu lượng máu. Nếu van bị sự cố, máu sẽ rò rỉ ngược vào tim thay vì chảy khỏi tim.
 
 
   Khoảng 50 - 70% số bệnh nhân mở đầu bằng viêm họng do nhiễm liên cầu khuẩn beta tan huyết nhóm A (LCK beta - A) ở đường hô hấp trên. Có ca chỉ viêm họng nhẹ thoảng qua, biểu hiện bằng đau họng đơn thuần, cũng có khi không có biểu hiện viêm họng ban đầu. Nếu không được điều trị đầy đủ và đúng thì từ 2-3 tuần sau khi nhiễm khuẩn vùng hầu họng, bệnh sẽ tiến triển, gây tổn thương ở mô liên kết của nhiều cơ quan, trong đó quan trọng nhất là tổn thương khớp và tim.
 
   Ai dễ mắc ARF và triệu chứng ra sao?
   Mọi người đều có nguy cơ mắc ARF nếu thiếu dịch vụ chăm sóc sức khỏe hoặc thuốc kháng sinh. Bị nhiễm trùng strep lặp đi lặp lại mà không được điều trị. Sống trong điều kiện quá đông hoặc không lành mạnh.

   Trẻ em và thanh thiếu niên bị nhiễm liên cầu khuẩn không được điều trị là những đối tượng dễ bị thấp khớp cấp sốt. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đây là căn bệnh phổ biến hơn ở những nước đang phát triển hoặc có thu nhập thấp, khoảng 300.000 người trên thế giới chết vì bệnh thấp tim mỗi năm.
 
   Các triệu chứng của ARF có thể âm thầm nhiều năm sau khi bị nhiễm liên cầu khuẩn. Những người bị tổn thương tim thường gặp các triệu chứng điển hình như tức ngực, mệt mỏi, tiếng thổi tim, khó thở, sưng ở bụng, bàn tay hoặc chân. Chẩn đoán ARF được thực hiện một bài kiểm tra thể chất, tiền sử, đặc biệt là tiền sử sốt hoặc nhiễm trùng do vi khuẩn.

   Bác sĩ kê đơn làm một số xét nghiệm để chẩn đoán như xét nghiệm máu để kiểm tra tình trạng viêm nhiễm hoặc phản ứng miễn dịch ca., siêu âm tim để xem van tim bị hở hoặc hẹp và điện tâm đồ để kiểm tra nhịp tim.
 
   Điều trị ARF thế nào?
   Thông thường, khi đã xác nhận mắc bệnh, cần phải kết hợp điều trị và dự phòng. Mục tiêu điều trị là giảm các triệu chứng cấp tính như viêm khớp, viêm tim; tiêu diệt liên cầu khuẩn ở vùng hầu, cổ họng và đường hô hấp của bệnh nhân; phòng ngừa tái nhiễm vi khuẩn liên cầu; tuyên truyền để bệnh nhân và người thân trong gia đình hiểu rõ hơn về căn bệnh để tuân thủ đúng phác đồ điều trị bác sĩ đã đề xuất.
 
   Nhóm không có triệu chứng ARF, có thể nghỉ ngơi hoàn toàn, không có bất cứ hoạt động nào trong thời gian 2 - 3 tuần.  Nếu bệnh nhân có suy tim thì bất động khoảng 8 tuần cho đến khi các triệu chứng suy tim được cải thiện. Ngừng các vận động thể dục trong 6 tháng sau đó.
 
   Cũng phải nói thêm rằng không có cách chữa dứt điểm ARF mà mục tiêu điều trị là giúp kiểm soát triệu chứng và trì hoãn sự tiến triển của bệnh. Điều trị bao gồm dùng thuốc như thuốc để kiểm soát nhịp tim bất thường, thuốc chống đông máu để làm giảm nguy cơ đột quỵ hoặc cục máu đông. Phẫu thuật van tim để sửa chữa hoặc thay thế van tim bị hỏng.
 
   Có thể ngăn ngừa ARF bằng cách dùng thuốc kháng sinh khi có dấu hiệu đầu tiên của nhiễm trùng liên cầu. Nếu sức khỏe của bản thân, con cái có vấn đề như co giật, chuyển động cơ không kiểm soát được, sốt, đau khớp, đau cơ, viêm họng, viêm amidan (sưng amidan)…. thì nên đi khám, tư vấn ngay.

   Dự phòng ARF tốt nhất là phòng nhiễm liên cầu khuẩn, bằng cách cải thiện chế độ sinh hoạt, ăn uống cân bằng, khoa học, đủ chất, tăng cường vệ sinh, giữ ấm...

   Khám và dùng kháng sinh sớm để điều trị dứt điểm các ổ nhiễm khuẩn ở vùng tai, mũi, họng, viêm xoang mủ, răng (chân răng sâu có mủ), cắt amidan nếu có viêm mủ.

   Khi đã bị bệnh cần điều trị dự phòng tái phát, cần được tiêm benzathin penicillin chậm định kỳ theo khuyến cáo của bác sĩ trong 5 năm đầu nếu không có biểu hiện ở tim.