Rung nhĩ – căn bệnh nan y làm gia tăng nguy cơ đột quỵ

1. Lý do rung nhĩ lại được xem là đồng minh của đột quỵ?

Theo các chuyên gia ở Hiệp hội đột quỵ Anh (SA), rung nhĩ (Atrial fibrillation), gọi ngắn AF là rối loạn nhịp tim hay gặp nhất ở con người. Rung nhĩ làm tăng 3-5 lần nguy cơ đột qụy, 3 lần nguy cơ bị suy tim và tăng tử vong từ 1,5-3 lần. Nếu được chẩn đoán bệnh AF, thì nên đi khám để đánh giá rủi ro đột quỵ.  Đột quỵ do AF có xu hướng nghiêm trọng, gây tổn thương não nhiều hơn và ảnh hưởng lâu dài tới chất lượng cuộc sống.

Theo nghiên cứu, nguy cơ đột quỵ do rung nhĩ có thể gặp ở mọi lứa tuổi và có tới 20% tất cả các cơn đột quỵ là do AF gây ra. Rung nhĩ có thể xuất hiện mà không do bất kỳ bệnh lý tim mạch thực tổn nào. Tuy nhiên, thường gặp hơn ở bệnh nhân mắc bệnh van tim, tăng huyết áp, bệnh mạch vành, suy tim, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, đái tháo đường, cường giáp hoặc bệnh tim bẩm sinh. Nhóm người trên 65, nhóm từng mắc bệnh đột quỵ trước đó, cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) hoặc thuyên tắc huyết khối. Phụ nữ mắc bệnh nhiều hơn nam giới.

Ngoài nguy cơ gia tăng đột quỵ, rung nhĩ còn làm ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Nó làm tăng tỷ lệ trầm cảm từ 16-20%. Trên 60% bệnh nhân có cuộc sống bị ảnh hưởng rõ rệt bởi rung nhĩ.

2. Làm thế nào để biết bản thân mắc AF?

Rung nhĩ thường không có triệu chứng, chỉ có thể phát hiện khi khám sức khỏe định kỳ hoặc sau đột quỵ. AF đôi khi có các triệu chứng bao gồm đánh trống ngực (cảm giác như tim đập thình thịch, đập thình thịch hoặc bỏ nhịp), mệt mỏi, cảm thấy khó thở hoặc đau ngực.

• Các xét nghiệm và kiểm tra AF bao gồm:

·       Điện tâm đồ (ECG) kiểm tra hoạt động điện của tim. Nó không đau và thường mất ít hơn 10 phút.

·       Siêu âm tim là một loại siêu âm kiểm tra cấu trúc và chức năng của tim.

·       Xét nghiệm máu cho các tình trạng như tuyến giáp hoạt động quá mức.

·       Tìm nhịp tim: Nếu muốn kiểm tra nhịp tim, có thể thử kiểm tra xung thủ công bằng cách đếm mạch trên cổ tay hay trên cổ hoặc sử dụng thiết bị di động như thiết bị theo dõi thể dục.

·       Sử dụng công nghệ di động: Nhiều thiết bị di động như điện thoại và đồng hồ hiện có khả năng kiểm tra các chức năng của cơ thể như nhịp tim, huyết áp và nồng độ oxy trong máu. Sử dụng thiết bị di động để đo nhịp tim có thể là một cách tốt để phát hiện sớm các dấu hiệu của bất kỳ vấn đề nào.

• Hiểu nhịp tim của bản thân

·       Nhịp tim bình thường, mạch đều đặn. Hầu hết mọi người có nhịp tim lúc nghỉ ngơi trong khoảng từ 60 đến 100 nhịp mỗi phút (bpm).

·       Nhịp tim bất thường: mạch có không đều hoặc bỏ qua một nhịp. Nhịp tim khi nghỉ ngơi có thể trên 120 bpm.

• Nên làm gì nếu nhịp tim không đều?

Nếu mạch của bạn không đều hoặc rất nhanh khi đang nghỉ ngơi, bạn nên đi khám và tư vấn. Mạch đập có thể đến và đi bất thường, và có thể có những thay đổi về nhịp tim vì những lý do khác nhau. Để chẩn đoán AF, cần kiểm tra y tế về chức năng tim và các tình trạng khác có thể gây ra nhịp tim không đều.

Nếu từng bị đột quỵ trước đó, hãy liên hệ bác sĩ đa khoa để kiểm tra đột quỵ. Phương pháp điều trị chính là dùng thuốc làm loãng máu được gọi là thuốc chống đông máu hoặc nếu cần có thểt phẫu thuật để phục hồi nhịp tim.

Thuốc chống đông máu đã thay đổi trong những năm gần đây như warfarin, nhưng có một số tùy chọn khác được sử dụng phổ biến hơn theo chỉ định của bác sĩ, nhất là khi dùng một loại thuốc mới.  Nếu cảm thấy không khỏe hoặc có tác dụng phụ, đừng ngừng dùng thuốc vì nó có thể làm gia tăng nguy cơ bị đột quỵ.

Phòng ngừa rung nhĩ rất quan trọng vì đây là bệnh lý có ngăn ngừa được, đặc biệt với người bệnh lý nền như tăng huyết áp, đái tháo đường thì chúng ta cần tuân thủ điều trị. Bỏ thói quen có hại như hút thuốc, uống rượu, thực hiện chế độ ăn lành mạnh thì tỷ lệ biến thành rung nhĩ sẽ chậm hơn. Điều quan trọng là phải phát hiện sớm bệnh để ngăn ngừa các biến chứng.

Ví dụ, đối với những người thấy rối loạn nhịp tim, đánh trống ngực, hồi hộp cần phải đi khám và sàng lọc. Bác sĩ có thể chẩn đoán bằng những nói trên, đặc biệt là điện tâm đồ có thể phát hiện ra bệnh, ngay cả bác sĩ tuyến dưới cũng có thể làm được điều này. Khi đã biết bệnh, cần được tư vấn để dùng thuốc chống đông. Theo kinh nghiệm điều trị, các bác sĩ tim mạch tiết lộ, nhiều người ngại đi khám, ngại điều trị, lo sợ dùng thuốc chống đông gây chảy máu hoặc được kê đơn nhưng không dùng thuốc. Hậu quả bị tai biến nhiều lần và đến lúc này mới dùng thuốc là đã quá muộn. Vì vậy khám bệnh định kỳ, tư vấn đầy đủ, dùng đúng thuốc, ăn uống khoa học, đủ chất, năng vận động… có thể phòng ngừa được nguy cơ đột quỵ, ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng.