Hiểm họa mắc bệnh từ thực phẩm tái sống

Ca bệnh khó thở kéo dài do…sán đầy phổi

Với sở thích ăn các thực phẩm sống, đặc biệt là rắn và ốc sống, một người đàn ông Trung Quốc tên là Wang đã phải nhập viện vì phổi đầy sán. Theo bác sĩ hô hấp Zhao Haiyan ở bệnh viện Suqian (SH), tỉnh Giang Tô, miền đông Trung Quốc thì người đàn ông này phải nhập viện sau khi thấy khó thở do mắc phải bệnh sán lá phổi Theo người nhà bệnh nhân thì Wang thấy khó thở từ mấy tháng trước, đặc biệt là sau khi nuốt nguyên chiếc mật rắn sống. Qua ảnh chụp CT cho thấy những đường chỉ dài trong phổi, đây chính là những con sán từ thực phẩm sống thâm nhập vào phổi phát sinh khó thở.

Cũng theo người nhà của bệnh nhân, Wang là người rất khoái  món thực phẩm sống. Chính thói quen này mà khiến anh ta mắc bệnh sán lá phổi. Thủ phạm là loài ký sinh trùng paragonimiasis, chúng có thể  gây bệnh ở bất cứ bộ phận nào như phổi, não, tủy sống, cơ ngực, tổ chức dưới da, lá lách, ổ bụng, màng ngoài tim, cơ tim, trung thất, tử cung, ống dẫn trứng, buồng trứng, tinh hoàn, niệu quản,… chủ yếu vẫn là ở phổi.

Như tin đã đưa, đầu tháng 8-2022, Bệnh viện Đặng Văn Ngữ thuộc Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng trung ương tiếp nhận một bệnh nhân nhiễm giun đầu gai đến khám với các biểu hiện ngứa ngáy, nổi mề đay. Đó thanh niên 31 tuổi ở Hà Nội nhập viện sau khi phát hiện phía sườn trái xuất hiện vùng tổn thương sưng phồng thành mảng lớn gây ngứa và đau. Điều kỳ lạ, cứ cách 3-4 ngày, vùng tổn thương lại di chuyển dần lên vùng da dưới rốn. Qua khai thác tiền sử cho thấy bệnh nhân thích ăn thịt ếch nướng tái và sau khi làm các xét nghiệm, chẩn đoán, các bác sĩ đã đưa ra kết luận, bệnh nhân bị nhiễm ấu trùng giun đầu gai.

Bệnh giun đầu gai ở người gây ra bởi nhiều loài giun tròn ký sinh giống Gnathostoma thuộc lớp giun tròn, nhưng đều có gai nên gọi là “giun đầu gai”. Sau 2-4 tuần kể từ khi nhiễm ấu trùng giun đầu gai, người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng như sốt, mệt mỏi, ăn kém, buồn nôn và nôn, tiêu chảy, đau bụng không rõ nguyên nhân. Các vùng sưng, u dưới da thường xuất hiện sau khoảng 3-4 tuần. Tuy nhiên, y học đã từng ghi nhận các trường hợp có triệu chứng xuất hiện sau khoảng 10 năm từ khi bị nhiễm.

Làm thế nào để giảm rủi ro từ thực phẩm sống ?

Nhiều người vẫn có quan niệm cho rằng, ăn thực phẩm tái, sống nếu có chăng là tiêu chảy hoặc nhiễm giun sán, cùng lắm là gây rối loạn tiêu hóa, kém hấp thu và chỉ cần uống vài viên thuốc là khỏi. Nhưng trên thực tế, việc nhiễm giun sán còn gây ra những hậu quả khó lường. Chẳng hạn, người hay ăn cá sống hay tiết canh có thể dễ bị nhiễm sán lá gan.

Mặc dù ăn thịt sống không đảm bảo an toàn nhưng vẫn có một số cách giúp giảm nguy cơ. Khi thưởng thức thịt sống, có thể khôn ngoan là chọn nguyên miếng, chẳng hạn như bít tết hoặc thịt được xay tại nhà, thay vì thịt băm đóng gói sẵn. Điều này là do thịt bò xay sẵn có thể chứa thịt từ nhiều loại bò khác nhau, làm tăng nguy cơ mắc bệnh từ thực phẩm. Mặt khác, bít tết chỉ đến từ một con bò. Thêm vào đó, diện tích bề mặt bị nhiễm bẩn nhỏ hơn nhiều.

Khái niệm tương tự cũng áp dụng cho các loại thịt khác, chẳng hạn như cá, thịt gà và thịt lợn. Cuối cùng, ăn bất kỳ loại thịt xay sống nào cũng rủi ro hơn nhiều so với ăn bít tết sống hoặc cả miếng thịt.
Lựa chọn cá sống là một cách khác để giảm rủi ro của bạn. Cá sống có xu hướng an toàn hơn các loại thịt sống khác, vì nó thường được đông lạnh ngay sau khi được đánh bắt - một phương pháp giúp tiêu diệt một số mầm bệnh có hại. So với các loại thịt khác, thịt gà có xu hướng chứa nhiều vi khuẩn có hại hơn như Salmonella. Nó cũng có cấu trúc xốp hơn, cho phép mầm bệnh xâm nhập sâu vào thịt. Do đó, ngay cả việc làm khô bề mặt của thịt gà sống cũng không thể tiêu diệt hết mầm bệnh .

Tổ chức Y tế thế giới (WHO), mọi người cần tuân thủ phương án ăn chín, uống sôi bởi hầu hết giun sán hoặc trứng, ấu trùng của chúng đều bị tiêu diệt ở nhiệt độ sôi của nước. Chẳng hạn, ấu trùng giun anisakia trong cá biển bị chết khi nấu ở nhiệt độ 60 độ C hoặc làm lạnh đến âm 20 độ C trong 3-7 ngày, nhưng chúng không chết khi ngâm muối, tẩm nước sốt. Chúng ta nên hạn chế ăn rau sống, tuyệt đối tránh ăn cá, mực hoặc các loại cá biển còn sống, tái hay chưa nấu chín, nhất là cá hồi, cá mòi, cá thu... hay thịt heo tái, sống, tiết canh.

Mọi người cũng nên thường xuyên vệ sinh cá nhân như rửa tay bằng xà phòng, tránh tiếp xúc gần gũi với các vật nuôi, vứt bỏ các thảm cũ, bụi bặm và tẩy giun định kỳ. Khi thấy các dấu hiệu đau đầu, mờ mắt, đại tiện thấy có đốt sán, u nhỏ dưới da… hoặc các biểu hiện bất thường nào cần đi khám ngay để được phát hiện và điều trị sớm giúp tránh biến chứng nguy hiểm.  Cuối cùng, có thể tránh hoàn toàn nguy cơ mắc bệnh từ thực phẩm bằng cách nấu thịt lợn, thịt bò và cá ở nhiệt độ bên trong tối thiểu là 145ºF (63ºC), thịt xay ở nhiệt độ 160ºF (71ºC) và thịt gia cầm ở nhiệt độ ít nhất là 165ºF (74ºC).